Planowanie kariery zawodowej w procesie kształcenia we Francji

Abstrakt

Celem pracy jest przedstawienie doświadczeń francuskiej edukacji w zakresie przygotowania uczniów do wyboru zawodu. W tekście zaprezentowano główne działania podejmowane na szczeblu szkoły średniej (école secondaire), na poziomie collège. Na tym etapie uczeń wybiera dalszą ścieżkę edukacyjną. Doradztwo oraz planowanie kariery zawodowej ma we Francji bardzo bogatą tradycję, sięgającą początków XX w. Jednakże dopiero ustawa o edukacji z lipca 1989 r. narzuciła szkole obowiązek prowadzenia poradnictwa i informacji na temat edukacji i pracy zawodowej. Z kolei ustawa o poradnictwie zawodowym z kwietnia 2005 r. zobowiązała szkoły do opracowania własnego projektu edukacyjnego w zakresie poradnictwa zawodowego. W projekt ten - obok szkoły i nauczycieli - powinni być zaangażowani rodzice uczniów, doradcy zawodowi, tzw. conseiller d’orientation, i profesjonaliści z samorządu lokalnego, organizacji branżowych, firm i stowarzyszeń. Organizacjami pomocnymi w wyborze zawodu są także: Krajowa Agencja Pracy (Pôle Emploi), Centrum Informacji i Dokumentacji Młodzieżowej CIDJ (Centre d’Information et de Documentation Jeunesse), Krajowe Biuro Informacji o Kształceniu i Zawodach ONISEP (Office National d’Information sur les Enseignements et les Professions) czy Centrum Studiów i Badań Kwalifikacji Zawodowych CEREQ (Centre d’Etudes et de Recherches sur les Qualifications). W procesie szkolnym wszyscy uczniowie gimnazjum i liceum uczestniczą w programie edukacyjnym, tzw. ścieżce odkrywania drogi zawodowej i edukacyjnej, którego celem jest przedstawienie w miarę szerokiego spektrum dostępnych zawodów oraz dróg kształcenia. Na etapie gimnazjum wspomniana ścieżka jest jednym ze sposobów nabywania wiadomości i kompetencji wspólnych każdej aktywności zawodowej - mowa tu o kompetencjach społecznych i obywatelskich oraz takich cechach, jak niezależność i inicjatywa. Na etapie liceum ścieżka odkrywania drogi zawodowej i edukacyjnej jest kontynuowana i dostosowana do założeń reformy liceów, która weszła w życie w roku szkolnym 2010. W ramach tzw. nowego liceum do dyspozycji ucznia oddano nowe narzędzia: wsparcie spersonalizowane (accompagnement personnalisé, dwie godziny zajęć tygodniowo), mentoring i możliwości korygowania obranej drogi edukacyjnej. Wprowadzenie do programu ostatniej klasy collège opcji odkrywanie zawodów (DP3) w roku szkolnym 2005 było odpowiedzią na coraz bardziej widoczne nieprzystosowanie młodych ludzi do realiów rynku pracy, wynikające z niewystarczającego przygotowania ich na ten ważny w drodze do niezależności i samorealizacji krok. Należy stwierdzić, że chociaż francuska oświata względnie późno zorientowała się w usterkach systemu na linii szkoła - praca, podjęte zostały dość szeroko zakrojone, wszechstronne działania mające tę sytuację poprawić. Za wcześnie jeszcze, by oceniać, na ile reforma z 2005 r. okaże się skuteczna, ale liczba różnych działań i inicjatyw na rzecz zwiększenia świadomości ekonomicznej wśród młodzieży oraz lepszego przygotowania jej do podjęcia pracy zawodowej daje dobry wzór dla innych krajów.