Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich na przykładzie gospodarstw agroturystycznych województwa małopolskiego
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.12.19Słowa kluczowe:
agriculture, agritourism, countryside, entrepreneurship, tourismAbstrakt
W ostatnich latach najprężniej rozwijającą się formą turystyki wiejskiej i równocześnie przejawem przedsiębiorczości rolników jest agroturystyka. Jej istota wiąże się ze świadczeniem usług przez funkcjonujące gospodarstwo rolne i jego otoczenie. To trend w rozwoju współczesnej turystyki, polegający na rosnącym zainteresowaniu turystyką przyjazną środowisku. Głównym celem tego rodzaju turystyki jest dbałość o zachowanie trwałego, zrównoważonego rozwoju zasobów i walorów turystycznych przez integrację działalności turystycznej z celami ochrony przyrody oraz życiem społeczno- gospodarczym. Celem artykułu jest ukazanie uwarunkowań rozwoju agroturystyki w województwie małopolskim oraz jej stanu i zachodzących zmian w tym zakresie. Podstawą charakterystyki badanego problemu była analiza literatury przedmiotu, danych o liczbie gospodarstw agroturystycznych na podstawie materiałów zawartych w rocznikach statystycznych GUS i innych źródłach publikowanych oraz zebranych przez autorów informacji z oficjalnych portali internetowych gmin i powiatów dotyczących turystyki, w tym agroturystyki. Autorzy oszacowali aktualną liczbę gospodarstw agroturystycznych w regionie i dokonali analizy profilu ich działalności. W celu uzupełnienia i weryfikacji zebranego materiału przeprowadzili badania ankietowe w 175 losowo wybranych gospodarstwach. Badania miały charakter indywidualnych wywiadów pogłębionych z właścicielami gospodarstw, dotyczących prowadzonej działalności i oferowanych usług. Istniejące w województwie małopolskim uwarunkowania demograficzne, przyrodnicze i historyczne powodują, że w strukturze agrarnej rolnictwa przeważają i przeważać będą drobnotowarowe i samozaopatrzeniowe gospodarstwa. W tych warunkach istotnym wyzwaniem dla działań przedsiębiorczych wśród rolników prowadzących agroturystykę jest przezwyciężenie, wynikającej z przeszłości historycznej, niechęci do wszelkich form zrzeszania się i wspólnych inicjatyw. Wspólne inicjatywy w zakresie kreowania nowych ofert turystycznych, powiązanych z istniejącymi zasobami i ich promocja mogą stanowić kluczową kwestię w zakresie przetrwania i rozwoju małych gospodarstw rolnych i powiązanych z nimi usług turystycznych.Bibliografia
Bajgier-Kowalska, M. (2014). Agroturystyka jako czynnik rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich powiatu limanowskiego. W: Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Problematyka 30. Jubileuszowej Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Problematyka badawcza przemian strukturalnych przemysłu i usług w układach przestrzennych”. Kraków−Warszawa: ZPiGP UW, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej, 12−13.
Bański, J. (red.). (2010). Atlas rolnictwa Polski. Warszawa: IGiPZ PAN.
Bański, J., Stola, W. (2002). Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarow wiejskich w Polsce. Studia Obszarów Wiejskich, 3, 1−121.
Bednarczyk, M. (red.). (2010). Przedsiębiorczość w turystyce. Zasady i praktyka. Warszawa: CeDeWu.
Bednarek-Szczepańska, M., Bański, J. (2014). Lokalizacyjne uwarunkowania rozwoju gospodarstw agroturystycznych w Polsce. Przegląd Geograficzny, 96(2), 243−260.
Bieńkowski, A. (2001). Turystyka jako forma wielofunkcyjnego rozwoju obszarow wiejskich. Gospodarka w Praktyce i Teorii, 1(8), 106−116.
Busby, G., Rendle, S. (2000). The transition from tourism on farms to farm tourism. Tourism Management, 21(6), 635−642.
Butler, R.W. (1998). Rural recreation and tourism. W: B. Ilbery (ed.), The geography of rural change. Harlow: Addison Wesley Longman, 211−232.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w wojewodztwie małopolskim (2010). Krakow: GUS.
Colton, J.W., Bissix, G. (2005). Developing agritourism in Nova Scotia: issues and challenges. Journal of Sustainable Agriculture, 27(1), 91−112.
Dorocki, S., Szymańska, A.I., Zdon-Korzeniowska, M. (2012). Polskie gospodarstwa agroturystyczne jako przedsiębiorstwa rodzinne. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 13(8), 45−60.
Dorocki, S., Szymańska, A.I., Zdon-Korzeniowska, M. (2013). Przedsiębiorstwa agroturystyczne w gospodarce opartej na wiedzy. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 24, 38−58.
Drucker, P.F. (1992). Innowacje i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady. Warszawa: PWE.
Drzewiecki, M. (2001). Podstawy agroturystyki. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego.
Drzewiecki, M. (2009). Agroturystyka wspołczesna w Polsce. Gdańsk: WSTiH.
Durydiwka, M. (2003). Tourism as a factor of the activation the rural areas in Poland. Acta Universitatis Caroline. Geographica, 1, 53−58.
Durydiwka, M. (2012). Czynniki rozwoju i zrożnicowanie funkcji turystycznej na obszarach wiejskich w Polsce. Warszawa: WGiSR UW.
Durydiwka, M. (2013). Tourism function in rural area in Poland. Special diversity and changing trends. Miscellanea Geographia, 17(3), 5−11. Eurostat (2014, 11 listopada). Pozyskano z: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/ home.
Fabiańska, K. (1986). Planowanie rozwoju przedsiębiorstwa. Warszawa: PWE.
Fleischer, A., Tchetchik, A. (2005). Does rural tourism benefit from agriculture? Tourism Management, 26, 493−501.
Gannon, A. (1994). Rural tourism as a factor in rural community economic development for economies in transition. Journal of Sustainable Tourism, 2(1/2), 51−60.
Gospodarka rolna w województwie małopolskim. Raport. (2012). Krąków: Urząd Marszałkowski.
Jagusiewicz, A., Łopaciński, K. (2010). Ocena stanu turystyki wiejskiej i agroturystyki w Polsce w latach 2005−2009. Pozyskano z: http://bip.minrol.gov.pl /FileRepozy-tory/FileRepozytoryShowImage.
aspx?item_id=37813
Jędrysiak, T. (2010). Wiejska turystyka kulturowa. Warszawa: PWE. Kierunki rozwoju turystyki dla województwa małopolskiego na lata 2008−2013. (2008). Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.
Kortan, J. (red.). (1997). Podstawy ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem. Warszawa: C.H. Beck.
Krajewski, K., Śliwa, J. (2004). Lokalna przedsiębiorczość w Polsce. Uwarunkowania rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe WZ UW.
Krauze, K. (2011) Agroturystyka w gminie Czorsztyn. Państwo i Społeczeństwo, 1, 133−148.
Krzyżanowska, K. (red.). (2010). Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich. Stan i perspektywy rozwoju. Warszawa: SGGW.
Kuciński, K. (red.). (2010). Przedsiębiorczość a rozwoj regionalny w Polsce. Warszawa: Difin.
Kurdyś-Kujawska, A. (2010). Turystyka wiejska jako szansa rozwoju gmin i powiatów na przykładzie powiatu gryfickiego. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stietinensis. Oeconomica, 284(61), 53−60.
Majewska, J. (2006). Wyzwalanie ducha przedsiębiorczości w środowisku społecznym gminy dla rozwoju lokalnego. Przedsiębiorczość − Edukacja, 2, 91−100.
Małopolska agroturystyka. Atlas gospodarstw agroturystycznych (2013, 16 sierpnia). Pozyskano z: http:// www.malopolskie.pl/Pliki/2012/agroturystyka.indd.pdf
McGehee, N., Kim, K. (2004). Motivation for agri-tourism entrepreneurship. Journal of Travel Research, 43, 161−170.
Niedziołka, A. (2010a). Rola otoczenia instytucjonalnego w rozwoju usług agroturystycznych w gminach podhalańskich. Studia i Materiały „Miscellanea Oeconomicae”, 14(1), 111−119.
Niedziołka, A. (2010b). Uwarunkowania rozwoju infrastruktury agroturystycznej na przykładzie powiatu nowosądeckiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 1, 219−230.
Phillip, S., Hunter, C., Blackstock, K. (2010). A typology for defining agritourism. Tourism Management, 31, 754−758.
Powszechny Spis Rolny. Raport z wyników województwa małopolskiego. (2011). Kraków: GUS.
Przygodzka, R. (1999). Zróżnicowanie funkcjonalne obszarów wiejskich województwa białostockiego. Roczniki Naukowe SERIA, t. 1, z. 1, 317−322.
Roberts, L., Hall, D. (2001). Rural tourism and recreation principles to practice. Oxon−New York: CABI, 231.
Rocznik Statystyczny Wojewodztwa Małopolskiego (2014). Warszawa: GUS.
Semczuk, M., Uliszak, R., Wiedermann, K. (2013). Uwarunkowania rozwoju pozarolniczej działalności gospodarczej obszarów wiejskich województwa małopolskiego. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 23, 43−56.
Sikora, J. (2008). Gospodarstwa agroturystyczne w świetle sytuacji społeczno-ekonomicznej polskiej wsi. W: S. Bosiacki (red.), Gospodarka turystyczna w XXI wieku, Poznań: AWF, 25.
Sikora, J. (2012). Agroturystyka. Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich. Warszawa: C.H. Beck.
Sikora, J., Jęczmyk, A. (2006). Agroturystyka przykładem przedsiębiorczości w wielofunkcyjnym rozwoju terenów wiejskich. W: . Rola turystyki w strategii i polityce rozwoju gospodarki regionalnej: zbiór materiałów pokonferencyjnychGdańsk: WSTiH, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
Sznajder, M., Przezborska, L. (2006). Agroturystyka. Warszawa: PWE.
Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011−2020. Małopolska 2020. (2011). Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.
Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie małopolskim. (2011). Kraków: GUS.
Tracz, M. (2013). Rola edukacji w budowaniu kapitału społecznego w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu, 23, 134−145.
Turystyka polska w 2008 roku, układ regionalny (2009). Warszawa: Instytut Turystyki.
Turystyka wiejska, w tym agroturystyka, jako element zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Raport końcowy. (2012). Warszawa: IGiPZ PAN.
Uliszak, R. (2013). Wizja wsi małopolskiej − rok 2050 − spodziewane scenariusze zmian. Studia Obszarów Wiejskich, 31, 67−83.
Wojciechowska, J. (2009). Procesy i uwarunkowania rozwoju agroturystyki w Polsce. Łódź: Wydawnictwo Naukowe UŁ.
Zdon-Korzeniowska, M. (2009). Jak kształtować regionalne produkty turystyczne? Teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UJ.
Zdon-Korzeniowska, M. (2011). Marketing terytorialny jako forma działań przedsiębiorczych samorządów terytorialnych w Polsce. Przedsiębiorczość − Edukacja, 7, 188−196.
Zioło, Z. (2006). Rola przedsiębiorczości w podnoszeniu konkurencyjności społeczeństwa i gospodarki. Przedsiębiorczość − Edukacja, 2, 10−17.
Zioło, Z. (2007). Rola przedsiębiorczości w aktywizacji gospodarczej − zarys modelu. Przedsiębiorczość − Edukacja, 3, 10−17.
Zioło, Z. (2011). Rola przedsiębiorczości w warunkach nasilających się procesów globalizacji. Przedsiębiorczość − Edukacja, 7, 10−23.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).