Oddziaływanie agroturystyki na rozwój lokalny na przykładzie Karpat
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.152.14Słowa kluczowe:
agroturystyka, gminy, Karpaty, obszary wiejskie, rozwój lokalny, turystykaAbstrakt
Karpaty to jeden z ważniejszych regionów turystycznych Polski. Turystyka jest istotnym czynnikiem ich rozwoju oraz źródłem dochodów mieszkańców. Celem opracowania było zdiagnozowanie obszarów oddziaływania agroturystyki na rozwój terenów wiejskich regionu. Do tego celu wykorzystano badania ankietowe oraz studium terenowe. Badania ankietowe przeprowadzono wśród 275 właścicieli kwater agroturystycznych. Wyniki badań wskazują, iż wpływ agroturystyki na rozwój lokalny regionu jest zróżnicowany w stosunku do skali i obszarów oddziaływania. Wyraźnie zaznacza się jedynie w gminach o dużej koncentracji gospodarstw agroturystycznych (ok. 10% gmin), a w przypadku pozostałych gmin jest on raczej niewielki. Niemniej jednak podmioty agroturystyczne stanowią niejednokrotnie zalążek dla rozwoju przedsiębiorczości w środowisku lokalnym. Respondenci wskazali, iż agroturystyka najczęściej przyczynia się do rozwoju infrastruktury turystycznej (np. rekreacyjno-wypoczynkowej, podniesienia standardu kwater), usług (np. usługi gastronomiczne, handlowe) oraz wspiera rozwój ekonomiczny (np. zatrudnienie, dochody z podatków). Ponadto, działalność agroturystyczna służy podtrzymywaniu i kultywowaniu tradycji wiejskich oraz funkcjonowaniu stowarzyszeń agroturystycznych.
Bibliografia
Arroyo, C.G., Barbieri, C., Rich, S.R. (2013). Defining agritourism: Acomparative study of stakeholders’ perceptions in Missouri and North Carolina. Tourism Management, 37, 39–47.
Bagi, F.S., Reeder, R. (2012). Factors affecting farmer participation in agritourism. Agricultural and Resource Economics Review, 41(2), 189–199.
Balińska, A., Zawadka, J. (2013). Znaczenie agroturystyki w rozwoju obszarów wiejskich. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 102, 127–143.
Bajgier-Kowalska, M., Tracz, M. (2019). Bariery rozwoju przedsiębiorczości na przykładzie agroturystyki w polskich Karpatach. Przedsiębiorczość – Edukacja, 15(1), 158–172.
Bajgier-Kowalska, M., Tracz, M., Uliszak, R. (2017). Modeling the state of agritourism in the Malopolska region of Poland. Tourism Geographies, 19(3), 502–524.
Bajgier-Kowalska, M., Tracz, M., Uliszak, R. (2016). Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich na przykładzie gospodarstw agroturystycznych województwa małopolskiego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 256–273.
Bednarek-Szczepańska, M. (2011). Agritourism in Poland – self government‘s view versus reality. Discussion Papers 2011. Special Issue – Aspects of Localities. Pozyskano z: http://discussionpapers. rkk.hu/index.php/DP/article/view/2473
Bednarek-Szczepańska, M., Bański, J. (2014). Lokalizacyjne uwarunkowania rozwoju gospodarstw agroturystycznych w Polsce. Przegląd Geograficzny, 96(2), 243–260.
Brown, D., Reeder, R. (2007). Farm-Based Recreation: A Statistical Profile. Economic Research Service. Economic Research Report, 53. Pozyskano z: https://www.ers.usda.gov/webdocs/publications/45941/12871_err53.pdf?v = 0
Cichowska, J., Klimek, A. (2011). The role of agrotourism in the development and conversion of rural areas. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 11, 97–107.
Drzewiecki, M. (2009). Agroturystyka współczesna w Polsce. Gdańsk: Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku.
Dubois, C., Cawley, M., Schmitz, S. (2017). The tourist on the farm: A ‘muddled’ image. Tourism Management, 59, 298–311.
Dorocki, S., Szymańska, A. I., Zdon-Korzeniowska, M. (2016). Agricultural tourism farms in Poland: How the farmers improve their businesses – a case study. In: G. Micek (red.), Understanding Innovation in Emerging Economic Spaces: Global and Local Actors, networks and embeddedness. London and Ney York, NY: Routledge, 247–263.
Dorocki, S., Kroczak, R., Bryndal, T. (2019). Zmiany pokrycia terenu w polskich Karpatach na przełomie XX i XXI w. a poziom rozwoju lokalnego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 15(1), 214–229.
Flanigan S., Blackstock K., Hunter C. (2015). Generating public and private benefits through understanding what drives different types of agritourism. Journal of Rural Studies, 41(1), 394–405.
Fleischer, A., Tchetchik, A. (2005). Does rural tourism benefit from agriculture? Tourism Management, 26(4), 493–501.
Gralak, K., Kacprzak, M. (2018). Agroturystyka w rozwoju obszarów wiejskich w Polsce – stan, problemy i perspektywy. Pozyskano z: https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1…/012– Agroturystyka_w_rozwoju%20(3).pdf
Karampela, S., Kizos, T., Spilanis, I. (2016). Evaluating the impact of agritourism on local development in small Island. Island Studies Journal, 11(1), 161–176.
Komorowska, K.A. (2003). Turystyka a społeczność lokalna – przykład tatrzański. Studia Regionalne i Lokalne, 3(13), 79–87.
Koutsouris, A., Gidarakou, I., Grava, F., Michailidis, A. (2014). The phantom of (agri) tourism and agriculture symbiosis? A Greek case study. Tourism Management Perspectives, 12, 94–103.
Kizos, T. (2010). Multifunctionality of farm households in Greece. Norsk Geografisk Tidsskrift_Norwegian Journal of Geography, 64(2), 105–116.
Klima, K. (2015). The impact of agritourism on the land-use pattern of small farms operating in the Beskidy Mountains. Problems of Small Agricultural Holdings, 3, 27–33.
Krysa, A., Basaj, M. (2010). Agroturystyka jako kierunek rozwoju gminy Gdów w opinii jej mieszkańców. Problemy Ekologii Krajobrazu, 27, 225–230.
Kurek, W. (2008). Tourism in Polish Carpathians in the political transition time. Conditions of the Foreign Tourist Development in Central and Eastern Europe. Tourism in Geographical Environment, 10, 295–302.
Marin, D. (2015). Study on the economic impact of tourism and of agrotourism on local communities. Research Journal of Agricultural Science, 47(4), 160–163.
McGehee, N.G., Kim, K. (2004). Motivation for agri-tourism entrepreneurship. Journal of Travel Research, 43(2), 161–170.
Musiał, W., Sroka, W., Wojewodzic T. (2010). Sytuacja ekonomiczna gospodarstw z terenów górskich i podgórskich. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy.
Mysiak, K. (2000). Agroturystyka – szansa na nowe miejsca pracy na wsi. Problemy Turystyki i Hotelarstwa, 47–50.
Pałka-Łebek, E. (2017). An exploration of the role of agritourism in revitalizing rural areas – the case study of Southeast Poland. Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja, 2(20), 141–149.
Parysek, J.J. (1997). Podstawy gospodarki lokalnej. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
Petrović, M.D., Blešić, I., Ivolga, A., Vujko, A. (2016). Agritourism Impact Toward Locals’ Attitudes – An Evidence from Vojvodina Province (Serbia). Journal of the Geographical Institute, 66(1), 105– 123.
Phillip, S., Hunter, C., Blackstock, K. (2010). A typology for defining agritourism. Tourism Management, 31, 754–758.
Płazińska, K. (2016). Obszary przyrodniczo cenne czynnikiem wpływającym na rozmieszczenie gospodarstw agroturystycznych w Polsce. W: S. Graja-Zwolińska, A. Spychała, K. Kasprzak (red.) Turystyka wiejska. Zagadnienia przyrodnicze i kulturowe. Poznań: Wieś Jutra Sp. z o.o., 16–22.
PROW 2014–2020. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020. (2014). Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pozyskano z: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/-program-rozwoju-obszarow-wiejskich-2014–2020–prow-2014–2020
Przezbórska-Skobiej, L., Sobotka, S. (2016). Propozycja delimitacji regionów agroturystycznych w Polsce. Wieś i Rolnictwo, 2(171), 173–197.
Rogerson, C.M., Rogerson, JM. (2014). Agritourism and local economic development in South Africa. Bulletin of Geography, Socio-Economic Series, 26, 93–106.
Roman, M., Niedziółka, A. (2017). Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Warszawa: SGGW.
Rowe, J.E. (ed.). (2009). Theories of local development economic. London: Routledge.
Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006”. (2019, 11 kwietnia). Pozyskano z: https://www.arimr.gov.pl/programy-2002–2013/spo-rolnictwo-2004–2006.html
Sikora, J. (2014). Turystyka wiejska, w tym agroturystyka, w kontekście perspektyw rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce: analiza wyników badań empirycznych. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 3(27), 113–126.
Stanovčić, T., Peković, S., Vukčević, J., Perović D. (2018). Going entrepreneurial: Agri-tourism and rural development in Northern Montenegro. Business Systems Research, 9(1), 107–117.
Sznajder, M., Przezbórska, L. (2006). Agroturystyka. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Tew, Ch., Barbieri, C. (2012). The perceived benefits of agritourism: The provider’s perspective. Tourism Management, 33(1), 215–224.
Tracz, M., Bajgier-Kowalska, M., Uliszak, R. (2018). Rozwój agroturystyki w południowo-wschodniej Polsce – ujęcie modelowe. Przedsiębiorczość – Edukacja, 14, 229–334.
Tracz, M., Bajgier-Kowalska, M., Uliszak, R. (2017). The development of agritourism in the Podkarpackie Voivodeship in the light of international and national conditions. Przedsiębiorczość – Edukacja, 13, 224–261.
Wang, Y., Pfister, R.E. (2008). Residents’ Atitudes toward Tourism and Perceived Personal Benefits in a Rural Community. Journal of Travel Research, 3(1), 1–10.
Wojciechowska, J. (2009). Procesy i uwarunkowania rozwoju agroturystyki w Polsce. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Woźniak, M., Kuźniar, W. (2000). Znaczenie agroturystyki w ożywieniu gospodarczym obszarów górskich (na przykładzie Podkarpacia). W: Turystyka wiejska w perspektywie europejskiej. Materiały konferencyjne, KCDRRiOW Oddział w Krakowie, Kraków.
Zawadka, J. (2010). Ewolucja działalności agroturystycznej w Polsce i typologia wiejskich gospodarstw turystycznych. Acta Scientiarum Polonorum, Oeconomia, 9(4), 627–638.
Zioło, Z. (2016). Przedsiębiorczość w rozwoju układów lokalnych. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 6–17.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
