Uczelnia – nie-miejsce? Poziom wiedzy społeczności akademickiej o uniwersytecie w kontekście przywiązania do miejsca
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.171.3Słowa kluczowe:
miejsce, nie-miejsce, przywiązanie do miejsca, społeczność akademicka, tożsamośćAbstrakt
W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych, zmierzających do oceny poziomu wiedzy społeczności akademickiej o uczelni, w kontekście przywiązania do miejsca. Próbę zbadania komponentu poznawczego, jednego z wielu aspektów identyfikacji z miejscem, podjęto w celu określenia, czy uczelnia jest postrzegana przez studentów i pracowników naukowych jako anonimowe nie-miejsce. Wyniki sondażu diagnostycznego zostały uzupełnione definicjami i aktualnym stanem badań nad problematyką miejsca i przywiązania do miejsca. Zarówno w przypadku studentów, jak i pracowników wykazano ograniczoną wiedzę o uczelni, z którą grupy te związane są w okresach mierzonych w miesiącach lub latach. W przypadku pracowników naukowych prawidłowe odpowiedzi przeważały jedynie w pytaniach opierających się na informacjach organizacyjnych i proceduralnych, w przeciwieństwie do tych, które dotyczyły historii i aktualnych wydarzeń związanych z głównym gmachem uczelni i jego bezpośrednim otoczeniem. W świetle tych odpowiedzi uczelnia jawi się raczej jako anonimowe nie-miejsce, nieposiadające głębszych symbolicznych i społecznych znaczeń, niż miejsce, z którym społeczność akademicka się identyfikuje. Budynki uczelni, podobnie jak współczesne lotniska i dworce, stacje benzynowe, hotele itp. stają się w studenckich doświadczeniach z uczelnią bardzo podobne do siebie.
Bibliografia
Augé, M. (2011). Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bańka, A. (2002). Społeczna psychologia środowiskowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bielska, B., Magoń, A., Szczepaniak, P. (2015). Czy studenci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika utożsamiają się ze swoją uczelnią?. Zespół Realizacji Badań Pryzmat Instytutu Socjologii. Pozyskano z: http://www.home.umk.pl/~pryzmat/images/dokumenty/bielska_magon_szczepaniak_2015_tozsamosc_umk.pdf
Bierwiaczonek, K. (2018). Miejsca i nie-miejsca w perspektywie badań nad przestrzeniami publicznymi polskich miast. Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica, 64, 55–70.
Borowiec, M. (2006). Pochodzenie terytorialne studentów Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Idee i praktyczny uniwersalizm geografii, Dokumentacja Geograficzna, 33, 16–20.
Böhme, G. (2002). Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Buttimer, A., Seamon, D. (1980). The human experience of place and space. Londyn: Croom Helm Publishers.
Chmielewski, J.M. (2010). Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Cwynar, A. (2017). Stacja benzynowa jako miejsce antropologiczne. Quart, 1–2, 94–107.
Drapińska, A. (2006). Kierunki działań marketingowych w szkole wyższej. Marketing i rynek, 12, 11–16.
Dymnicka, M. (2011). Od miejsca do nie-miejsca. Folia Sociologica, 36, 35–52.
Fabiszak, M., Brzezińska A. (2018). Cmentarz. Park. Podwórko. Poznańskie przestrzenie pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Gąsiorowska, A. (2004). Analiza procesu decyzyjnego kandydatów na studia na Politechnice Wrocławskiej. Wrocław.
Głyda, B. (2013). Miejski turysta – przyglądając się pustce. Turystyka Kulturowa, 11, 48–60.
Gnieciak, M. (2013). Przestrzeń w narracjach osobistych i eksperckich. W: K. Wódz (red.), Zapomniane miejsca, zapomniani ludzie. Restrukturyzacja ekonomiczna a zmiana kulturowa. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Hammitt, W.E., Backlund, E.A., Bixler, R.D. (2006). Place bonding for recreation places: Conceptual and empirical development. Leisure Studies, 25, 17–41.
Hay, R. (1998). Sense of place in developmental context. Journal of Environmental Psychology, 18, 5–29.
Hernandez, B., Hidalgo, M. C., Salazar-Laplace, M. E., Hess, S. (2007). Place attachment and place identity in natives and non-natives. Journal of Environmental Psychology, 27, 309–319.
Hidalgo, M.C., Hernández, B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of Environmental Psychology, 21, 273–281.
Hubbard, P., Kitchin, R., Valentine, G. (2008). Key Texts in Human Geography. London.
Hubbard, P., Kitchin, R., Valentine, G. (2004). Key Thinkers on Space and Place. London.
Iwankiewicz-Rak, B. (2004). Zarządzanie marketingowe szkołą wyższą. W: G. Nowaczyk, M. Kolasiński (red.), Marketing szkół wyższych. Poznań: Wyższa Szkoła Bankowa.
Jorgensen, B.S., Stedman, R.C. (2006). A comparative analysis of predictors of sense of place dimensions: Attachment to, dependence on, and identification with lakeshore properties. Journal of Environmental Management, 79, 316–327.
Karpińska, E. (2007). Food court jako nie-miejsce. Łódzkie Studia Etnograficzne, 46.
Knasiecka-Falbierska, K. (2014). Student – klient na współczesnym uniwersytecie. Pedagogika Szkoły Wyższej, 1, 94–104.
Knez, I. (2005). Attachment and identity as related to a place and its perceived climate. Journal of Environmental Psychology, 25, 203–233.
Król, A. (2007). Motywy wyboru studiów geograficznych przez studentów Akademii Świętokrzyskiej. Nauki Geograficzne w Badaniach Regionalnych, 4, 15–22.
Krzyżak, M. (2009). Istota i potrzeba budowania wizerunku uczelni. Zeszyty Naukowe WSOWL, 2, 119–126.
Kurcińska, L. (2018). Heterotopia przedszkola, o nie-miejscu w miejscu. Forum Pedagogiczne, 2, 257–266.
Kurzynoga, M. (2012). Heterotopia domu dziecka, czyli o miejscu bez miejsca. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja: kwartalnik myśli społeczno-pedagogicznej, 4(60), 87–95.
Lewicka, M. (2012). Psychologia miejsca. Warszawa: Scholar.
Libura, H. (1990). Percepcja przestrzeni miejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Majchrzak, K. (2013). Gra miejska, Studenci UMK wobec miejsc (nie)pamięci. Dyskursy Młodych Andragogów, 14, 133–147.
Majchrzak-Ptak, K. (2019). Proces uczenia się własnych miejsc (pamięci) w świetle projektu „Studenci wobec miejsc (nie)pamięci UMK”. W: M. Mendel, W. Theiss (red.), Pamięć i miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Mandal, A., Moroń, M. (2017). Skala typów przywiązania do miejsca według typologii Davida M. Hummona (1992): ustrukturyzowana jakościowa metoda badania przywiązania do miejsca zamieszkania. Psychologia Społeczna, tom 12, 2(41), 185–204.
Massey, D. (1995). The Conceptualization of place. A Place in the World? W: D. Massey, P. Jess (red.), Place, Culture and Globalization. Oxford: Oxford University Press.
Melosik, Z. (2002). Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności, wiedzy i władzy. Poznań: Wolumin.
Mendel, M. (2017). Pedagogika miejsca wspólnego: miasto i szkoła. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Nawratek, K. (2008). Miasto jako idea polityczna. Kraków: Korporacja Ha!art.
Paprzyca, K. (2015). Miejsca – nie-miejsca w przestrzeniach małych miasteczek. Przestrzeń i forma, 23(2), 9–18.
Relph, E. (1976). Place and Placelessness. London: Pion.
Riger, S., Lavrakas, P.J. (1981). Community ties: Patterns of attachment and social interaction in urban neighborhoods. American Journal of Community Psychology, 9, 55–66.
Rychlewska, P. (2010; 2021, 15 marca). Psychospołeczne więzi z miejscem zamieszkania mieszkańców warszawskiego Młynowa i podwarszawskiego Pomiechówka. Kultura i Historia, 17. Pozyskano z: http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/1834
Shamai, S. (1991). Sense of place: An empirical measurement. Geoforum, 22, 347–358.
Stach, P., Bąk, J. (2009). Na ścieżkach zadowolenia i lojalności – poszukiwanie modelu w kontekście uczelni. Marketing i Rynek, 4, 20–25.
Stachura, E. (2006). Elementy wizerunku szkoły wyższej. W: G. Nowaczyk, P. Lisiecki (red.), Marketingowe zarządzanie szkołą wyższą. Poznań: Wyższa Szkoła Bankowa.
Stedman, R.C. (2003). Sense of place and forest science: Toward a program of quantitative research. Forest Science, 49, 822–829.
Tuan, Yi-Fu (1974). Topophilia: A Study of Environmental Attitides and Values. New York: Columbia University Press.
Urry, J. (2007). Spojrzenie turysty. Warszawa: PWN.
Williams, D.R., Vaske, J.J. (2003). The measurement of place attachment: Validity and generalizability of a psychometric approach. Forest Science, 49, 830–840.
Wróbel, P. (2018). Lotnisko – miejsce czy nie-miejsce? Wartości architektoniczno-przestrzenne, symboliczne i społeczne zespołów zabudowy portów lotniczych w kontekście idei Airport City i Aerotropolis. Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula, 61(4), 36–39.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
