Professional Career of Teachers in the Context of Education System Changes: an Overview of Existing Research
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.14.34Keywords:
career path, education system reform, labour market, teacher, type of careerAbstract
Economic, social and cultural changes generate new challenges on the labour market for the representatives of many professions, including teachers. The economic development, technological advancement, unemployment rate, demographic situation and social life models correspond to an individual’s attitude towards work and create conditions in which they pursue their professional aspirations. In the long term, the situation is reflected by career paths. The literature review shows that the most significant changes in the dynamics and type of career paths are visible in those professions that are strongly correlated with systemic changes. In the case of teachers, they result primarily from legal regulations that define the conditions of promotion and reforms of an educational system. Consequently, on the one hand, the law specifically controls the professional career path of teachers and at the same time makes the career path model uniform for the entire profession. On the other hand, restructuring process in the school network, and implementation of new plans and curricula as a result of educational reforms have an impact on the demand for teachers of certain specialties, including teachers of entrepreneurship, compelling them to take on a variety of career paths necessary to keep their job. These processes are clearly worthy of academic analysis because the quality of teachers’ work, closely related to their career path, plays a fundamental role in developing social capital.The objective of the paper is to present the results of the literature review regarding career structure theories and teachers’ professional career paths analysed both through the prism of professionalism and the situation on the educational labour market. The synthetic nature of the study makes the paper a theoretical discussion which analyses the results of both the Polish and foreign literature review in the chosen area of study.References
Ashenfelter, O.C., Farber, H., Ransom, M.R. (2010). Modern Models of Monopsony in Labor Markets: A Brief Survey. IZA DP, 4915, 1–12.
Barbieri, G. (2007). Labour market for teachers: demographic characteristics and allocative mechanisms. Giornale degli Economisti e Annali di Economia, 66(3), 335–373.
Bednarska-Wnuk, I., Januszkiewicz, K. (2012). Oblicza kariery w XXI wieku. W: B. Mikuła (red.). . Historia i perspektywy nauk o zarządzaniu. Księga pamiątkowa dla uczczenia Jubileuszu 40-lecia pracy naukowo-dydaktycznej prof. zw. dra hab. Arkadiusza PotockiegoKraków: Wydawnictwo Fundacji Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 189–196.
Bohdziewicz, P. (2010). Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 3–4, 39–56.
Bradley, H., Devadason, R. (2008). Fractured Transitions: Young Adults’ Pathways into Contemporary Labour Markets, Sociology, 42(1), 119–136.
Buchcic, E., Żeber-Dzikowska, I. (2014). Start zawodowy nauczyciela. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 16, 193–206. DOI: 10.16926/rpu.2014.16.13
Catling, S. (2003). Career-Long Professional Development for Geography Teachers. W: Gerber R. (red.). International Handbook on Geographical Education. Dordrecht: Springer, 215–234.
Chevalier, A., Dolton, P. (2004). The labour market for teachers. UCD Centre for Economic Research Working Paper Series, 1–26.
Crehan, L. (2016). Exploring the impact of career models on teacher motivation. Paris: International Institute for Educational Planning.
Cybal-Michalska, A. (2012). Rozwój kariery jako proces inwestowania w kapitał kariery. Studia Edukacyjne, 22, 201–211.
Day, Ch. (2002). School reform and transitions in teacher professionalism and identity. International Journal of Educational Research, 37, 677–692. DOI: 10.1016/S0883-0355(03)00065-X
Domecka, M., Mrozowicki, A. (2008). Robotnicy i ludzie biznesu. Wzory karier zawodowych a zmiana społeczna w Polsce. Przegląd Socjologii Jakościowej, 4(1), 136–155.
Donitsa-Schmidt, S., Zuzovsky, R. (2016). Quantitative and qualitative teacher shortage and the turnover phenomenon. International Journal of Educational Research, 77, 83–91. DOI: 10.1016/j.ijer.2016.03.005.
Gore, J., Smith, M., Holmes, K., Fray, L. (2015). Investigating the factors that influence the choice of teaching as a first career. A Report commissioned by the Queensland College of Teachers. Australia: University of Newcastle.
Gromkowska-Melosik, A. (2013). Feminizacja zawodu nauczycielskiego – „różowe kołnierzyki” i paradoksy rynku pracy. Studia Edukacyjne, 25, 85–100.
Grzeszczyk, E. (2003). Sukces. Amerykańskie wzory, polskie realia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, 178–202.
Hooley, T., Wats, A.G., Andrews, D. (2015). Teachers and Careers. The role of school teachers in delivering career and employability learning. Derby: International Centre for Guidance Studies, University of Derby.
Jakimiuk, B. (2015). Etyczne aspekty realizacji kariery zawodowej. Szkoła. Zawód. Praca, 10, 55–64.
Jarmużek, J. (2014). Kompetencje społeczne nauczyciela a skuteczność pracy w szkole. Studia Edukacyjne, 30, 213–227.
Kędzierska, H. (2011). Kariery zawodowe nauczycieli w labiryncie oświatowych przeobrażeń. Przegląd Pedagogiczny, 2, 78–87.
Kędzierska, H. (2012). Kariery zawodowe nauczycieli: konteksty – wzory – pola dyskursu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kędzierska, H. (2015). Novice Teachers: The Process of “Anchoring” in the Teaching Profession. Forum Oświatowe, 27(2), 59–73.
Kolawa, S., Hadryś, H. (2016). Hałas jako czynnik środowiska pracy nauczyciela. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, 1(12), 60–73.
Krause, E. (2006). Modele (przebiegu) kariery zawodowej człowieka. Problemy Profesjologii, 1, 145–154.
Lindqvist, P., Nordänger, U.K. (2016). Already elsewhere – A study of (skilled) teachers’ choice to leave teaching. Teaching and Teacher Education, 54, 88–97. DOI 10.1016/j.tate.2015.11.010.
Lisowska, E. (2017). Zawodowe uwarunkowania zadowolenia z pracy wśród nauczycieli. Forum Pedagogiczne, 1, 227–243. DOI: 10.21697/fp.2017.1.16.
Litaszewska, E. (2016). Decyzje karierowe wobec destabilizujących praktyk rynku pracy. Studia Edukacyjne, 38, 97–107. DOI: 10.14746/se.2016.38.7.
Malitowska, A. (2013). Etyka zawodowa. Kompetencje etyczne nauczycieli. Principia, 57–58, 77–92. DOI: 10.4467/20843887PI.14.006.1530.
Minta, J. (2014). Oblicza współczesnych karier w perspektywie poradoznawczej. Dyskursy Młodych Andragogów, 15, 113–127.
Myszka, L. (2014). Zmiany w myśleniu o rozwoju ścieżki kariery zawodowej w świecie permanentnej zmiany. Studia Edukacyjne, 30, 245–261.
Oskarsdotitr, G. (1988). Women – Education – The labour market.Education in relation to the position of women in the labour market. International Journal for the Advancement of Counseling, 11, 197–207.
Osuch, W. (2010). Kompetencje przedmiotowe i dydaktyczne nauczycieli geografii oraz studentów geografii – kandydatów na nauczycieli. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2015/2016 (2016). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Piróg, D. (2012). Poziom zainteresowania pracą w zawodzie nauczyciela wśród studentów geografii. Prace Komisji Edukacji Geograficznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 2, 193–210.
Piróg, D. (2015). ZAMEK. Rozpoznawanie predyspozycji zawodowych. Materiały metodyczno-informacyjne i narzędzia dla nauczycieli, doradców zawodowych, psychologów, pedagogów i rodziców. Warszawa: Nowa Era.
Piróg, D., Jania, R. (2013). Dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli geografii jako instrument dostosowania się do aktualnych wyzwań rynku pracy. Współczesne obszary badań w dydaktyce geografii. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 4, 148, 72–83.
Robertson, S. (1997). Restructuring teachers’ labor: “troubling” postfodisms. W: B.J. Biddle et. al. (red.). International Handbook for Teachers and Teaching. Dordrecht: Springer, 621–670.
Roce, J.K., Malen, B. (2003). The human costs of education reform: case of school reconstruction. Educational Administration Quarterly, 39(5), 635–666.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopnia awansu zawodowego nauczycieli (Dz.U. z 2000 r., nr 70, poz. 825).
Rudnicki, J. (2014). Koncepcja przyszłościowego modelu kariery zawodowej. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty, 1(31), 43–57.
Rzepa, M. (2010). Choroby zawodowe narządu głosu wśród nauczycieli. Nauczyciel i Szkoła, 3(48), 141– 153.
Santiago, P. (2004). The labour market for teachers .W: G. Johnes, J. Johnes (red.). International Handbook of Economics and Education, 522–579. DOI: 10.4337/9781845421694.
Schein, E.H., Van Mannen, J. (2013). Career anchors. The Changing Nature of Careers Self Assessment. Hoboken: Wiley.
Siwek, M. (2014). Skoczek – kandydat wysokiego ryzyka czy ambiwalentny ideał? – czyli plusy i minusy częstej zmiany pracy. Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, 18(3), 287–296.
Smak, M., Walczak, D. (2015). Pozycja społeczno-zawodowa nauczycieli. Raport z badania jakościowego. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Smolarczyk-Ambrozik, E. (2015). Nowe trendy w teoriach rozwoju karier – implikacje dla poradnictwa kariery. Studia Edukacyjne, 35, 21–53.
Smolbik-Jęczmień, A. (2015). Współczesne przeobrażenia w podejściu do kariery zawodowej jako konsekwencja zmian zaistniałych w globalnej gospodarce. Management Forum, 3(3), 56–62. DOI: 10.15611/mf.2015.3.07.
Spencer, D.A. (1997). Teaching as women’s work. B.J. Biddle et. al (red.). W: International Handbook for Teachers and Teaching. Dordrecht: Springer, 152–198.
Springer, J., Zdrojewski, E. (2010). Kształtowanie się kariery pracownika w organizacji. Zeszyty Naukowe Politechniki Koszalińskiej, 14, 47–59.
Steffy, B.E, Wolfe, M.P. (2001). A Life-Cycle Model for Career Teachers. Kappa Delta Pi Record, 38(1), 16–19. DOI: 10.1080/00228958.2001.10518508.
Suchar M. (2010). Modele karier. Przewidywanie kolejnego kroku. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Tracz, M., Hibszer, A. (2016). Motywy wyboru nauczycielskich studiów geograficznych – uwarunkowania i typologia motywów. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 10, 190–205. DOI 10.24917/20845456.10.14.
Watt, H., Richardson, P. (2007). Motivational Factors Influencing Teaching as a Career Choice: Development and Validation of the FIT-Choice Scale. The Journal of Experimental Education, 75(3), 167–202. DOI: 10.3200/JEXE.75.3.167-202.
Webster, E., Wooden, M., Marks, G. (2005). Teaching and the teacher labour market: the case for reform. The Australian Economic Review, 38(1), 91–98. DOI: 10.1111/j.1467-8462.2005.00356.x.
Wiłkomirska, A. (2011). Awans zawodowy nauczycieli – „brzydkie kaczątko” reformy edukacji. Studia Pedagogiczne, 64, 159–171.
Wołk, Z. (2016). Kariery zawodowe różnych prędkości. Labor et Educatio, 4, 69–82.
Wróbel, M. (2013). Praca emocjonalna a wypalenie zawodowe u nauczycieli: moderująca rola inteligencji emocjonalnej. Psychologia Społeczna, 1(24), 53–66.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Articles are published under the terms of the Creative Commons License (CC BY-ND 4.0; Attribution– NoDerivs).
