Wolność działalności gospodarczej i jej ograniczenia w multicentrycznym systemie prawa

Abstrakt

Wolność działalności gospodarczej jest pojęciem prawnym, które na gruncie Konstytucji RP z 1997 r. zostało zastosowane w trzech wzajemnie się uzupełniających kontekstach. Jest ona traktowana jako publiczne prawo podmiotowe adresowane zarówno do osób fizycznych, jak i osób prawnych. Tak ujmowana swoboda gospodarcza ma źródło w ustrojowych zasadach godności i wolności, ustalenie zaś jej normatywnej treści jest determinowane dyrektywą in dubio pro libertate. Zgodnie z art. 20 Konstytucji RP wolność działalności gospodarczej jest też uznana – obok własności prywatnej i idei dialogu i współ- pracy partnerów społecznych – za fundament konstytucyjnej zasady społecznej gospodarki rynko- wej. Z racji swojej treści stanowi ona przesłankę prawno-ekonomiczną realizacji przez organy władzy publicznej norm programowych związanych z ustrojem gospodarczym państwa. W realiach integracji międzynarodowej państwa dużego znaczenia nabierają przesłanki (formalne i materialne) ograniczeń tej wolności. Ustanawiane w ustawach, umowach międzynarodowych i w prawie Unii Europejskiej mogą istotnie oddziaływać na realizację swobody gospodarczej we wszystkich jej kontekstach konstytucyjnych. Celem analizy, przy zastosowaniu metody dogmatycznej, jest przedstawienie zagadnień pojęciowych oraz podstaw normatywnych omawianej wolności. Na przykładzie konkretnego rozwiązania normatywnego i praktyki jego stosowania autorzy formułują wnioski dotyczące istotnych zagrożeń, na które narażeni są adresaci tej wolności.