Kapitał ludzki Polski na tle państw Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.201.1Słowa kluczowe:
analiza skupień, gospodarka oparta na wiedzy, indeks kapitału ludzkiego, kapitał ludzki, porządkowanie linioweAbstrakt
Artykuł przedstawia wyniki badania mającego na celu diagnozę poziomu kapitału ludzkiego Polski na tle państw członkowskich Unii Europejskiej (EU-27). Krytyczny przegląd literatury wskazał na duże znaczenie kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarczym. Ujawnił znaczenie nie tylko poziomu, lecz także jakości kapitału ludzkiego w budowaniu gospodarek opartych na wiedzy. Przesądziło to o doborze zmiennych wykorzystanych do budowy indeksu kapitału ludzkiego w założeniu odzwierciedlającego cele strategii Europa 2020. Za pomocą metod taksonomicznych porządkowania liniowego zbudowano
ranking państw dla roku 2022. Analizę hierarchiczną uzupełniono analizą skupień wykazującą podobieństwa kapitału ludzkiego między poszczególnymi państwami. Wyniki wskazują na relatywnie niskie zaawansowanie kapitału ludzkiego Polski. W rankingu 27 państw Polska zajmuje 18 pozycję. Jeśli chodzi o sąsiedztwo wyłonione na podstawie analizy skupień, Polsce najbliżej jest do kapitału ludzkiego Węgier oraz Czech. Wnioski z przeprowadzonego badania wskazują na potrzebę rozwoju kapitału ludzkiego w Polsce poprzez dalsze inwestycje i wdrażanie polityk mających na celu poprawę jego jakości.
Bibliografia
Antczak, E., Suchecki, B. (red.). (2010). Ekonometria przestrzenna: Metody i modele analizy danych przestrzennych. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Aparicio, G., Iturralde, T., Rodríguez, A.V. (2023). Developments in the knowledge‑based economy research field: A bibliometric literature review. Management Review Quarterly, 73(1), 317–352.
Barro, R.J. (2001). Human Capital and Growth. The American Economic Review, 91(2), 12–17.
Bąk, A. (2016). Porządkowanie liniowe obiektów metodą Hellwiga i TOPSIS – analiza porównawcza. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 426.
Becker, G.S. (1964). Human capital: A theoretical and empirical analysis, with special reference to education. New York: Columbia University Press.
Bell, D. (1973). The coming of post‑industrial society: A venture in social forecasting. New York: Basic Books.
Bontis, N. (2004). National Intellectual Capital Index: A United Nations initiative for the Arab region. Journal of Intellectual Capital, 5(1), 13–39.
Britton, J., Dearden, L., Shephard, N., Vignoles, A. (2019). Is Improving Access to University Enough? Socio‐Economic Gaps in the Earnings of English Graduates. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 81(2), 328–368.
Card, D., Krueger, A. B. (1992). Does School Quality Matter? Returns to Education and the Characteristics of Public Schools in the United States. Journal of Political Economy, 100(1), 1–40.
Comunian, R., England, L., Faggian, A., Mellander, C. (2021). Defining Talent: Between Human Capital and the Creative Economy. W: R. Comunian, L. England, A. Faggian, C. Mellander (red.),The Economics of Talent: Human Capital, Precarity and the Creative Economy. Cham: Springer International Publishing, 9‒19.
Cunha, F., Heckman, J. (2007). The Technology of Skill Formation. American Economic Review, 97(2), 31–47.
Dokurno, Z. (2017). Modelowanie kapitału ludzkiego w gospodarce opartej na wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Drucker, P.F. (1993). Post‑capitalist society. Oxford: Butterworth Heinemann.
Dworak, E., Grzelak, M.M. (red.). (2020). Innowacyjność polskiej gospodarki na tle krajów UE: Wybrane aspekty teoretyczne i praktyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dworak, E., Grzelak, M.M., Roszko‑Wójtowicz, E. (2021). Comparison of National Innovation Systems in the European Union Countries. Risks, 10(6), 1–20.
Ehrlich, I., Kim, J. (2007). The Evolution of Income and Fertility Inequalities over the Course of Economic Development: A Human Capital Perspective. Journal of Human Capital, 1(1), 137–174.
European Commission. (2022). European Innovation Scoreboard 2022. Luxemburg: Publications Office.
Eurostat. (2006). Conference on Knowledge Economy ‒ Challenges for Measurement [Working Papers and Studies]. Luxemburg: Office for Official Publications of the European Communities.
Florida, R.L. (2004). The rise of the creative class: And how it’s transforming work, leisure, community and everyday life. New York: Basic Books.
Gostkowski, M., Graczyk, A., Koszela, G. (2019). Application of the linear ordering methods to analysis of the agricultural market in Poland. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, 20(3),167–177.
Grabiński, T., Wydymus, S., Zeliaś, A. (1989). Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno‑gospodarczych. Warszawa: PWN.
Greco, S., Ishizaka, A., Tasiou, M., Torrisi, G. (2019). On the Methodological Framework of Composite Indices: A Review of the Issues of Weighting, Aggregation, and Robustness. Social Indicators Research, 141(1), 61–94.
Halpern, D. (2005). Social Capital. Cambridge: Polity.
Hellwig, Z. (1968). Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr. Przegląd Statystyczy, 15(4), 307–327.
Islam, R. (2010). Quality – adjusted Human Capital and Productivity Growth. Caulfield East: Department of Economics, Monash University.
Jabłoński, Ł. (2008). Sprzężenia pomiędzy kapitałem ludzkim i nierównościami społecznymi w teorii wzrostu endogenicznego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 786, 23‒41.
Jędrych, E. (2021). Kapitał społeczny: Ukryty potencjał organizacji. Warszawa: PWN.
Kaestner, R., Callison, K. (2011). Adolescent Cognitive and Noncognitive Correlates of Adult Health. Journal of Human Capital, 5(1), 29–69.
Komisja Europejska. (2010). Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Bruksela: Komisja Europejska.
Lin, C.Y.-Y., Edvinsson, L. (2011). National intellectual capital: A comparison of 40 countries. New York: Springer.
Lucas, R.E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3–42.
Lucas, R.E. (1990). Why Doesn’t Capital Flow from Rich to Poor Countries?. The American Economic Review, 80(2), 92–96.
Machlup, F. (1962). The production and distribution of knowledge in the United States. Princeton: Princeton University Press.
Mankiw, N.G., Romer, D., Weil, D. N. (1992). A Contribution to the Empirics of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 107(2), 407–437.
Manuelli, R.E., Seshadri, A. (2014). Human Capital and the Wealth of Nations. American Economic Review, 104(9), 2736–2762.
Masuda, Y. (1968). Joho shakai nyumon [An introduction to information soclity]. Tokyo: Pelikan‑Sha.
Masuda, Y. (1981). The information society as post industrial society. Tokyo: Institute for the Information Society.
Mincer, J. (1974). Schooling, Experience, and Earnings. New York: Columbia University Press.
Murzyn, D. (2020). Smart growth in less developed regions – the role of EU structural funds on the example of Poland. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 33(1), 96–113.
OECD. (1996). The knowledge‑based economy. Paris: OECD.
OECD. (2008). Handbook on constructing composite indicators: Methodology and user guide. OECD publishing: OECD publishing.
Panek, T. (2009). Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza.
Pasher, E., Shachar, S. (2007). The Intellectual Capital of the State of Israel, 60 Years of Achievements. Jerusaem: Office of Chief Scientists Jerusalem.
Petty, S.W. (1662). The Economic Writings of Sir William Petty, vol. 1, Cambridge: Cambridge University Press.
Porat, M.U. (1977). The Information Economy: Definition and measurement. Washingtion: U.S. Department of Commerce, Office of Telecommunications Special Publication.
Schwab, K., Zahidi, S. (2020). The Global Competitiveness Report. How Countries are Performing on the Road to Recovery. Geneva: World Economic Forum.
Seleim, A., Bontis, N. (2013). National Intellectual Capital and Economic Performance: Empirical Evidence from Developing Countries: National Intellectual Capital. Knowledge and Process Management, 20(3), 131–140.
Smith, A. (1776). An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations: Volume One. London: W. Strahan; and T. Cadell.
Sneath, P.H.A., Sokal, R.R. (1973). Numerical taxonomy: The principles and practice of numerical classification. San Francisco: W.H. Freeman.
Sokołowski, A., Markowska, M. (2017). Iteracyjna metoda liniowego porządkowania. Przegląd Statystyczny, 64(2), PAN, 153–162.
Solow, R. M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65.
Sompolska‑Rzechuła, A. (2020). Selection of the method of linear ordering using the example of assessing the level of socio‑economic development of European Union countries. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 64(7), 118–129.
Stam, C., Andriessen, D. (2009). Intellectual Capital of the European Union 2008: Measuring the Lisbon Strategy for Growth and Jobs. Electronic Journal of Knowledge Management, 7, 489–500.
Stiglitz, J., Sen, A., Fitoussi, J.-P. (2009). The measurement of economic performance and social progress revisited: Reflections and Overview. Paris: OFCE – Centre de recherche en économie de Sciences Po.
Szylar, M., Cegielska, K., Kudas, D. (2017). Wykorzystanie metody ścieżki rozwoju Hellwiga do badania zrównoważonego rozwoju województwa śląskiego. Studia Regionalne i Lokalne, 3(69), 79–101.
Toffler, A. (1980). The Third Wave. New York: Bantam Books.
Tvaronavičienė, M., Jurgelevičius, A. (2020). The new concept of human capital and its impact on economy in European countries. Polish Journal of Management Studies, 22(2), 561–575.
Ullberg, E., Edvinsson, L., Lin, Y.-Y. (2021). Intangible asset gap in global competitiveness: Mapping and responding to the New Economy. Cham, Switzerland: Springer.
United Nations. (2020). Global Knowledge Index 2020. New York, NY: UNDP and MBRF.
Ward, J.H. (1963). Hierarchical Grouping to Optimize an Objective Function. Journal of the American Statistical Association, 58(301), 236–244.
Węziak, D. (2007). Measurement of national intellectual capital – application to EU countries [IRISS Working Papers]. Luxemburg: CEPS/INSTEAD.
Żelazny, R. (2020). Gospodarka informacji i wiedzy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Przedsiębiorczość - Edukacja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
