Edukacja dla przedsiębiorczości oparta na ekonomii behawioralnej: talent przedsiębiorczy a torowanie

Autor

  • Beata Jamka

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.161.2

Słowa kluczowe:

edukacja, ekonomia behawioralna, neuronauka, przedsiębiorczość, talent

Abstrakt

W artykule podjęto próbę zestawienia modelu przedsiębiorczości rozumianej jako talent z wybranymi aspektami dynamicznie rozwijających się neuronauk. Celem jest wskazanie potencjału błędów myślenia szybkiego, automatycznego w procesie edukacji przedsiębiorczej. Uwaga została skupiona na zjawiskach torowania, ramowania i zakotwiczenia, które odpowiednio ukierunkowane (thalerowska koncepcja „impulsu”), mogą stymulować przedsiębiorczy sposób myślenia i działania. Zastosowaną metodą badawczą jest modelowanie myślowe oraz analogie oparte na krytycznej analizie literatury z zakresu przedsiębiorczości, neuronauk, statystyki i dydaktyki. Postrzeganie przedsiębiorczości jako talentu uzmysławia powszechność jego występowania (choć na zróżnicowanym poziomie), a zatem też możliwość jego powszechnego rozwijania za pomocą dopasowanych do czasu, potrzeb i sytuacji narzędzi. Natomiast ekonomia behawioralna wskazuje drogi racjonalizowania decyzji ludzi - w odróżnieniu od ekonów - przez wykorzystanie popełnianych przez nich błędów myślenia do konstruowania architektury wyborów opartej na starannie dobranych „impulsach”. Nowością jest integracja obszarów badawczych, skutkująca wskazaniem istoty, wagi i przydatności wzmacniania automatyzmów mentalnych przedsiębiorczego postrzegania sytuacji/otoczenia oraz propozycja przykładowych narzędzi działań.

Biogram autora

Beata Jamka

Beata Jamka, dr hab. nauk ekonomicznych, naukowiec niezależny, Warszawa, Polska, profesor, wieloletni pracownik Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, stypendystka Fundacji Jurzykowskiego (USA), profesor nadzwyczajny Uczelni Łazarskiego, wykładowca i promotor Studiów Podyplomowych Zarządzania Zasobami Ludzkimi w Organizacji KNoP/SGH. Autorka licznych publikacji naukowych, m.in monografii Czynnik ludzki we współczesnym przedsiębiorstwie: zasób czy kapitał? Od zarządzania kompetencjami do zarządzania różnorodnością (2011), Razem. Ku zmianie paradygmatu gospodarowania (2017) i HR na zakręcie. Zarządzanie przez pomiar czy aktywacja kreatywności? (2019). Jej najnowsze zainteresowania naukowe ulokowane są na styku neuronauk i zarządzania potencjałem ludzkim (kreatywność, innowacyjność, przedsiębiorczość, efektywność); obejmują także alternatywne paradygmaty gospodarowania.

Bibliografia

Bargh, J.A., Chen, M., Burrows, L. (1996). Automaticity of Social Behavior: Direct Effects of Trait Construct and Stereotype Activation on Action. Journal of Personality and Social Psychology, 71(2), 230–244. Pozyskano z: https://www.psychologytoday.com/files/attachments/5089/barghchenburrows1996.pdf

Berger, J., Meredith, M., Wheeler, S.Ch. (2008). Proceedings of the National Academy of Sciences, 105(26), 8846–8849. Pozyskano z: https://www.researchgate.net

Davidson, R.I., Begley, S. (2013). Życie emocjonalne mózgu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Dąbrówka, A., Geller, E., Turczyn, R. (1993). Słownik synonimów. Warszawa: MCR.

Diamond, J. (1996). Trzeci szympans. Warszawa: PIW.

Draganski, B., Gaser, C., Busch, V., Schuierer, G., Bogdahn, U., May, A. (2004). Neuroplasticity: changes in grey matter induced by training. Nature, 427(6972), 311–312.

Eagleman, D. (2012). Mózg incognito. Wojna domowa w twojej głowie. Warszawa: Carta Blanca.

Internetowa encyklopedia PWN, hasło: iloraz inteligencji. (2019, 7 września). Pozyskano z: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/iloraz-inteligencji;3914179.html

Englich, B., Mussweiler, Th., Strack, F. (2006). Playing Dice With Criminal Sentences: The Influence of Irrelevant Anchors on Experts’ Judicial Decision Making. Personality and Social Psychology Bulletin, 32(2), 188–200. Pozyskano z: http://www.eucim-te.eu/data/dppsenglich/File/PDFSStudien/PSPB_32(1).pdf

Eriksson, P.S., Perfilieva, E., Björk-Eriksson, T., Alborn, A.-M., Nordborg, C., Daniel, A. Peterson, D.A., Gage, F.H. (1998). Neurogenesis in the Adult Human Hippocampus. Nature Medicine, 4, 1313–1317.

Gladwell, M. (2010). Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu. Kraków: Znak.

Hornowski, B. (1986). Rozwój inteligencji i uzdolnień specjalnych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Jamka, B. (2014). Wzrost innowacyjności organizacji poprzez rozwój przedsiębiorczości jako talentu. W: E. Skrzypek (red.), Wpływ wiedzy na sukces organizacji w nowej gospodarce. Lublin: UMCS, 79–92.

Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina.

Maguire, E.A., Gadian, D.G., Johnsrude, I.S., Good, C.D., Ashburner, J., Frackowiak, R.S. J. i Frith, C.D. (2000). Navigation-related structural change in the hippocampi of taxi drivers. Proceedings of the National Academy of Sciences, 97(8), 1398–1403.

Nisbett, R.E. (2015). Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej?. Sopot: Smak Słowa.

Naukowiec.org. (2019, 19 kwietnia). https://www.naukowiec.org/wiedza/statystyka/rozklad-normalny-rozklad-gaussa_710.html

Shook, C.L., Priem, R.L., McGee, J.E. (2003). Venture Creation and the Enterprising Individual: a Review and Synthesis. Journal of Management, 29(3), 379–399.

Strelau, J. (1997). Inteligencja człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Surma J. (2010). Rola analogii w podejmowaniu decyzji w zarządzaniu strategicznym małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.

Tannenbaum, A.J. (1984). Gifted children: Psychological and educational perspectives. New York: MacMillan.

Thaler, R.H., Sunstein C.R. (2017). Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia. Poznań: Zysk i S-ka.

Walker, T.D. (2017). Fińskie dzieci uczą się najlepiej. Co możemy zrobić, by nasze dzieci były szczęśliwsze, wierzyły w siebie i lubiły szkołę? Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Wissema, J.G. (2005). Technostarterzy – dlaczego i jak?. Warszawa: PARP.

Pobrania

Opublikowane

2020-06-24

Jak cytować

Jamka, B. (2020). Edukacja dla przedsiębiorczości oparta na ekonomii behawioralnej: talent przedsiębiorczy a torowanie. Przedsiębiorczość - Edukacja, 16(1), 19–30. https://doi.org/10.24917/20833296.161.2