Edukacja przedsiębiorczości w ramach kształcenia zawodowego a sytuacja jego absolwentów na rynku pracy
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.12.29Słowa kluczowe:
absolwenci szkół zawodowych, edukacja przedsiębiorczości, kształcenie zawodowe, metody nauczania, przedsiębiorczość, rynek pracyAbstrakt
Zamierzeniem autorek artykułu jest wskazanie celów i metod kształcenia przedsiębiorczości, ktore pozwalają najlepiej przygotowywać uczniow w ramach kształcenia zawodowego do wejścia na rynek pracy. W doborze najefektywniejszych celow i metod uwzględniono kontekst edukacji zawodowej w Polsce oraz sytuację na polskim rynku pracy. W artykule dokonano przeglądu i analizy literatury prezentującej wyniki badań w przedmiotowym obszarze. Analizie poddano relacje między kształtowaniem postawy przedsiębiorczej a poziomem bezrobocia i skalą zakładania działalności gospodarczej w omawianej grupie osób. Wskaźniki te oraz wyniki innych badań skonfrontowano z kluczowymi elementami edukacji w zakresie przedsiębiorczości, ktorymi są formy i cele nauczania oraz metody kształcenia, powiązane rownież z kompetencjami nauczycieli i współpracą szkoł z przedsiębiorcami. Ujęcie teoretyczne tych zagadnień i prezentacja wynikow badań wzbogacone zostały o ujęcie praktyczne, czyli o przykłady rozwiązań stosowanych w Europie, ze szczegolnym uwzględnieniem sytuacji w Polsce. Podsumowanie i wnioski z analizy uzupełnia zarys korzystnych w tym kontekście kierunkow ewolucji edukacji przedsiębiorczości.Bibliografia
Barabasch, A. (2014). Entrepreneurship education in Vocational Education & Training (VET). W: M.C. Pantea (red.), Young people, entrepreneurship & non-formal learning: a work in progress. SALTO-Youth, 171−182.
Borowiec, M. (2008). Rola szkolnictwa wyższego w procesie kształtowania gospodarki opartej na wiedzy. Przedsiębiorczość – Edukacja, 4, 24–36.
Borowiec, M. (2009). Rola edukacji w kształtowaniu społeczeństwa informacyjnego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 5, 37–47.
Bosma, N., Acs, Z.J., Autio, E., Coduras, A., Levie, J. (2008; 2016, 28 lipca). Global Entrepreneurship Monitor: 2008 Executive Report. Pozyskano z: http://www.gemconsortium.org/report
Cedefop (2010). The skill matching challenge. Analysing skill mismatch and policy implications. Luxembourg: Publications Office.
Cedefop (2011). Guidance supporting Europe’s aspiring entrepreneurs. Policy and practice to harness future potential. Research Paper, 14. Luxembourg: Publications Office CEIDG − Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Pozyskano z: https://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/
Cichocki, S., Popowski, P., Skibińska, M., Strzelecki, P., Tyrowicz, J., Wyszyński, R. (2015). Kwartalny raport o rynku pracy w II kwartale 2015 r. Warszawa: Narodowy Bank Polski.
Cieślik, J. (2014). Przedsiębiorczość, polityka, rozwój. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
Desperak, J., Depczyńska, A. (2007). Przedsiębiorczy uczeń w UE – propozycje tematów lekcji. Przedsiębiorczość – Edukacja, 3, 325–331.
Dorocki, S., Kilar, W., Rachwał, T. (2011). Założenia i cele Projektu „Krok w przedsiębiorczość” dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych. Przedsiębiorczość – Edukacja, 7, 308–320.
European Commission (2009, 2016, 28 lipca). Entrepreneurship in Vocational Education and Training. Final report of the Expert Group. Pozyskano z: http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/ 10446?locale=pl
European Commission (2011, 2016, 28 lipca). Entrepreneurship education: Enabling teachers as a critical success factor. A report on teacher education and training to prepare teachers for the challenge of entrepreneurship education. Pozyskano z: http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/9272/attachments/ 1/translations/en/renditions/native
European Commission (2014; 2016, 28 lipca). SME Performance review. Database for the annual report 2014 [zbior danych]. Pozyskano z: http://ec.europa.eu/growth/smes/business-friendly-environment/ performance-review_en
Eurostat (2015; 2016, 28 lipca). Youth unemployment rate and ration, 2011−13. Pozyskano z: http:// ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/File:Youth_unemployment_rate_and_ratio,_ 2011-13_%28%25%29_YB15.png
Eurostat (2016, 28 lipca). Unemployment rate by sex and age − monthly average. Pozyskano z: http:// appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?wai=true&dataset=une_rt_m
Główny Urząd Statystyczny (2015a, 2016, 28 lipca). Aktywność ekonomiczna ludności Polski. IV kwartał 2015 [zbior danych]. Pozyskano z: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy- bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-iv-kwartal- 2014-r-,4,15.html
Głowny Urząd Statystyczny (2015b; 2016, 28 lipca). Bezrobocie rejestrowane. I−III kwartał 2015. http:// stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/bezrobocie-rejestrowane- i-iii-kwartal-2015-r-,3,21.html
Głowny Urząd Statystyczny (2015c; 2016, 28 lipca). Stopa bezrobocia w latach 1990−2015. Pozyskano z: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia- w-latach-1990-2016,4,1.html
Hackathorn, J., Solomon, E., Blankmeyer, K., Tennial, R., Garczynski, A. (2011). Learning by doing: An empirical study of active teaching techniques. The Journal of Effective Teaching, 11(2), 40−54.
Jelonek, M., Kasparek, K., Magierowski, M. (2015). Młodzi na rynku pracy – pracownicy, przedsiębiorcy, bezrobotni. Na podstawie analizy kierunków kształcenia zrealizowanej w 2014 roku w ramach V edycji projektu Bilans Kapitału Ludzkiego. Edukacja a rynek pracy – tom IV. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Klucznik-Torő, A. (2012; 2016, 28 lipca). Nauczanie przedsiębiorczości w świetle światowej literatury przedmiotu. E-mentor, 5(47). http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/47/id/966#top
Kocor, M., Strzebońska, A., Dawid-Sawicka, M. (2015). Rynek pracy widziany oczami pracodawców. Na podstawie badań pracodawców i ofert pracy zrealizowanych w 2014 roku w ramach V edycji projektu Bilans Kapitału Ludzkiego. Edukacja a rynek pracy – tom I. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (201; 2016, 28 lipca 1). Badanie funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego w Polsce. Raport końcowy. Pozyskano z: http://biblioteka-krk.ibe.edu.pl/opac_css/doc_num.php?explnum_id=104 OECD (2009; 2016, 28 lipca).
Measuring Entrepreneurship. A Collection of Indicators, OECD-Eurostat Entrepreneurship Indicators Programme. Pozyskano z: http://www.insme.org/files/3862
Osiecka-Chojnacka, J. (2007). Szkolnictwo zawodowe wobec problemów rynku pracy. Infos, 16.
Pirog, D. (2005). Miejsce i rola edukacji europejskiej w nauczaniu podstaw przedsiębiorczości w kontekście współczesnych wyzwań cywilizacyjnych. Przedsiębiorczość – Edukacja, 1, 213–220.
Pirog, D. (2010). Studia wyższe a rynek pracy w Polsce – zarys stanu badań. W: B. Sitarska, K. Jankowski, R. Droba (red.), Studia wyższe z perspektywy rynku pracy. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, 67–80.
Pirog, D. (2015). Kompetencje z zakresu przedsiębiorczości: rozważania teoretyczne i ich ilustracje w obszarze szkolnictwa wyższego. Przedsiębiorczość − Edukacja, 11, 364−376.
Prince, M. (2004). Does active learning work? A review of the research. Journal of Engineering Education, 93(3), 223−231.
Rachwał, T. (2009). Ocena projektu zmian podstawy programowej podstaw przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość – Edukacja, 5, 349–373.
Rachwał, T., Kudełko, J., Tracz, M., Wach, K., Kilar, W. (2008). Projekt podstawy programowej podstaw przedsiębiorczości w zakresie rozszerzonym dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. Przedsiębiorczość – Edukacja, 4, 312–324.
Raczyk, A. (2009). Metody badania przedsiębiorczości oparte na rejestrze podmiotów gospodarki narodowej. Przedsiębiorczość – Edukacja, 5, 133−146.
Rauner, F., Maclean, R. (red.). (2008). Handbook of Technical and Vocational Education and Training Research. Springer Science+Business Media B.V.
Reese, H.W. (2011). The learning-by-doing principle. Behavioral Development Bulletin, 11, 1−19.
Richardson, J. (1994; 2016, 28 lipca). Learning best through experience. Journal of Extension, 32(2). Pozyskano z: http://www.joe.org/joe/1994august/a6.php
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. z 2012 r., poz. 184).
Sławiński, S., Dębowski, H. (red.). (2013). Raport referencyjny. Odniesienie Polskiej Ramy Kwalifikacji na rzecz uczenia się przez całe życie do Europejskiej Ramy Kwalifikacji. Warszawa: IBE.
Tarnawa, A., Zadura-Lichota, P. (2015). Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2013−2014. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Tarnawa, A., Zadura-Lichota, P., Zbierowski, P., Nieć, M. (2014). Global Entrepreneurship Monitor: Polska. Raport z badań 2013. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Tracz, M., Rachwał, T. (2008). Metody nauczania i środki dydaktyczne stosowane przez nauczycieli podstaw przedsiębiorczości – wyniki badań. Przedsiębiorczość – Edukacja, 4, 324–330.
World Bank (2015; 2016, 28 lipca). Economy rankings. Pozyskano z: http://www.doingbusiness.org/ rankings
World Bank (2016, 28 lipca). Doing Business 2016: measuring regulatory quality and efficiency. World Bank, 227. Pozyskano z: http://www.doingbusiness.org/~/media/GIAWB/Doing%20Business/ Documents/Annual-Reports/English/DB16-Full-Report.pdf
Zioło, Z. (2012). Miejsce przedsiębiorczości w edukacji. Przedsiębiorczość − Edukacja, 8, 10−23.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
