O regulowaniu AI z perspektywy law and economics w kontekście Rozporządzenia AI

Autor

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.211.20

Słowa kluczowe:

AI, ekonomiczna analiza prawa, law and economics, regulowanie AI, rozporządzenie AI, sztuczna inteligencja

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest analiza problematyki regulacji sztucznej inteligencji (AI) z per- spektywy metody badawczej, jaką jest ekonomiczna analiza prawa (law and economics) w kontekście Rozporządzenia AI Unii Europejskiej. Cele opracowania to w szczególności przedstawienie wybranych metod regulowania AI oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy myślenie ekonomiczne, a w szczegól- ności przedstawione w artykule koncepcje regulacyjne, jest odzwierciedlone w Akcie AI. Artykuł zawiera także ocenę rozwiązań regulacyjnych zastosowanych w Akcie AI z perspektywy law and economics. Główną konkluzją artykułu jest potwierdzenie potrzeby objęcia AI regulacją prawną oraz zbudowania systemu łączącego elementy różnych metod regulacji aplikowanych do danego obszaru, w którym AI jest wykorzystywane, w zależności od poziomu ryzyka przez nie generowanego. Przyjęcie takiej metody pozwala na uzyskanie pozytywnego bilansu korzyści i kosztów związanych ze zjawiskiem, jakim jest sztuczna inteligencja. Artykuł zasadniczo pozytywnie ocenia podejście do regulowania AI przyjęte w Rozporządzeniu AI Unii Europejskiej. Jednakże wskazuje również na potrzebę uzupełnienia systemu regulacji o odpowiednie przepisy prawa cywilnego.

Biogramy autorów

Jakub Kabza - JCJK Kancelaria Prawna

Jakub Kabza, doktor nauk prawnych ze specjalizacją w zakresie teorii i filozofii prawa, radca prawny, partner zarządzający w Kancelarii Prawnej JCJK w Krakowie z kilkunastoletnim doświadczeniem zawodowym, przewodniczący Rad Nadzorczych spółek kapitałowych. Jest absolwentem prawa, administracji oraz prawniczych studiów doktoranckich na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w prawie nowych technologii oraz prawie gospodarczym. Obszarem jego zainteresowania naukowego jest filozofia prawa, ze szczególnym uwzględnieniem law and economics.

Ani Sokołowska - JCJK Kancelaria Prawna, Kraków, Polska

Ani Sokołowska, mgr, prawniczka w Kancelarii Prawnej JCJK, prezes zarządu Cluster Solutions sp. z o.o., członek rady nadzorczej spółki akcyjnej. Doktorantka w Katedrze Prawa Ustrojowego i Porównawczego Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie. Ukończyła z wyróżnieniem prawo na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prawniczka Kancelarii Prawnej JCJK w Krakowie prowadząca sprawy z zakresu prawa gospodarczego, prawa handlowego, prawa medycznego oraz prawa nowych technologii, w tym ochrony danych osobowych. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół prawa konstytucyjnego i prawa ustrojowego, prawa nowych technologii oraz prawa ochrony danych osobowych.

Bibliografia

Becker G. (1978). The Economic Approach to Human Behavior, The University of Chicago Press.

Cooter R., Ulen T (2009). Ekonomiczna analiza prawa. Warszawa: C.H. Beck.

Kabza J. (2014). Koncesje i zezwolenia. Analiza ekonomiczna. Warszawa: Wolters Kluwer.

Kabza J. (2023). Dokąd wiedzie trzecia droga? O zaletach, wadach i law and economics. W J. Glumińska Pawlic, B. Przywora (red.), Społeczny wymiar gospodarki rynkowej. Warszawa: C.H. Beck, s. 61-77.

Komisja Europejska (2021, 21 kwietnia). Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniające niektóre akty ustawodawcze unii {SEC(2021) 167 final} - {SWD(2021) 84 final} - {SWD(2021) 85 final} Wniosek Komisji Europejskiej z dnia 21.4.2021 r., COM(2021) 206 final, 2021/0106 (COD).

Mackaay E. (2025, 9 stycznia). History of law and economics, [w:] Encyclopedia of Law & Economics, red. B. Bouckaert, G. De Geest, pozyskano z: http://encyclo.findlaw.com;

Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji).

Stelmach J., Brożek B., Załuski W. (2007). Dziesięć wykładów o ekonomii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer.

Stelmach J., Soniewicka M. (2007). Analiza ekonomiczna w zastosowaniach prawniczych. Warszawa: Wolters Kluwer.

Pobrania

Opublikowane

2025-06-29

Jak cytować

Kabza, J., & Sokołowska, A. (2025). O regulowaniu AI z perspektywy law and economics w kontekście Rozporządzenia AI. Przedsiębiorczość - Edukacja, 21(1), 295–310. https://doi.org/10.24917/20833296.211.20