Rola i znaczenie monitorowania pomocy publicznej w sprawach dotyczących udzielania pomocy publicznej

Autor

  • Agata Nodżak Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.211.5

Słowa kluczowe:

monitorowanie pomocy publicznej, organy monitorujące, przejrzystość pomocy publicznej

Abstrakt

Instytucja pomocy publicznej na płaszczyźnie zarówno prawa Unii Europejskiej, jak i prawa krajowego stanowi istotny element wspierania przedsiębiorców przez państwo. Zarówno prawodawca unijny, jak i polski przewidują konieczność stosowania odpowiednich zasad ogólnych, w szczególności zasady przejrzystości, oraz stanowiących ich uszczegółowienie rozwiązań i instytucji prawnych pozwala- jących na zachowanie równowagi między realizacją zadań państwa w zakresie wspierania przedsiębiorców a zapewnieniem odpowiednich warunków dla konkurencji i równego traktowania uczestników obrotu gospodarczego. Jednym z takich rozwiązań jest przewidziane w przepisach Ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej monitorowanie pomocy publicznej, stanowiące według jej art. 31 ust. 3 system ustandaryzowanych narzędzi pozwalających na gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji o udzielanej pomocy publicznej, w szczególności o jej rodza- jach, formach i wielkości, jak również pozwalających na przestrzeganie krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. Uzupełnieniem ustawowej regulacji dotyczącej monitorowania pomocy publicznej są rozporządzenia wydane na podstawie ustawowych upoważnień, uszczegóławiające rozwiązania w zakresie monitorowania, w tym przewidujące rozwiązania organizacyjne czy też oparte na technologii informatycznej. Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie powyższych rozwiązań w zakresie monitorowania pomocy publicznej i ocenę, czy w obecnym kształcie służą one realizacji zasady przejrzystości pomocy publicznej. Zagadnienie zostanie zaprezentowane przede wszystkim przy wykorzystaniu metody dogmatyczno-prawnej, z uwzględnieniem obowiązującego stanu prawnego, poglądów doktryny oraz przykładów w praktyki orzeczniczej.

Biogram autora

Agata Nodżak - Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Agata Nodżak, dr, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Instytut Prawa, Ekonomii i Administracji, Katedra Administracji i Zarządzania Publicznego. Wykładowczyni prawa admini- stracyjnego, autorka kilkudziesięciu publikacji dotyczących problematyki publicznego transportu zbiorowego, doręczeń elektronicznych, zasad funkcjonowania rejestrów publicznych czy postępowa- nia egzekucyjnego w administracji. Była urzędniczka administracji samorządowej, uczestniczka pro- jektów naukowych i edukacyjnych (projektów w ramach programu Jean Monnet Module: „National Public Administration and European Integration”, „Protection Fundamental Rights in the European Union”, „Regions in EU”. Redaktorka naczelna czasopisma naukowego „Rocznik Administracji Publicznej”, członkini zespołu redakcyjnego prawniczego czasopisma naukowego „Scientific Works National Aviation University. Series: »Law Journal Air and Spaces Law«”. Współpracowniczka Sys- temu Informacji Prawnej Legalis Administracja wydawnictwa C.H. Beck i autorka licznych analiz i materiałów dla praktyków w ramach tego systemu.

Bibliografia

Banasiński, C. (2025). Komentarz do art. 31 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W: A. Jurkowska-Gomułka, A. Piszcz (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck, Legalis.

Dobaszewska, A. (2016). Pomoc publiczna. W: A. Gacka-Asiewicz (red.), Prawo gospodarcze publiczne w pigułce. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 106–131.

Glumińska-Pawlic, J., Żelasko-Makowska, E. (2021). Bariery finansowe i prawno-podatkowe w prowa- dzeniu działalności gospodarczej. W: J. Glumińska-Pawlic, B. Przywora, A. Słysz (red.), Identyfikacja barier prawnych w prowadzeniu działalności gospodarczej. Wybrane zagadnienia. Warszawa: C.H. Beck, Legalis.

Grzegorzewska, B. (2020). Monitoring i sprawozdawczość pomocy publicznej. W: A.A. Ambroziak,

K. Pamuła-Wróbel, R. Zenc (red.), Pomoc publiczna dla przedsiębiorców. Wybrane zagadnienia. Perspektywa podmiotu udzielającego pomocy i beneficjenta w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer, 317–329.

Kijowski, D. (2017). Pomoc publiczna przedsiębiorcom. W: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), System prawa administracyjnego, t. 7. Prawo administracyjne materialne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, Legalis.

Kożuch, M. (2017). Prawne i finansowe ujęcie pomocy publicznej. W: M. Kożuch (red.), Pomoc publiczna. Doświadczenia wybranych sektorów gospodarki. Kraków: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 11–46.

Liżewski, S. (2020; 2025, 28 maja). Udzielanie dostępu do aplikacji w sprawie sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołówstwie. Legalis, https://biz.legalis.pl/udzielanie-

-dostepu-do-aplikacji-w-sprawie-sprawozdan-o-udzielonej-pomocy-publicznej-w-rolnictwie-

-lub-rybolowstwie/.

Nodżak, A., (2023). Monitorowanie pomocy publicznej. W: A. Juryk, G. Krawiec, M. Kępa, A. Nodżak,

Ustawa o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Komentarz, Warszawa:

C.H. Beck, Legalis.

Pamuła-Wróbel, K., Grzegorzewska, B. (2020). Podstawowe pojęcia i system źródeł prawa pomocy publicznej. W: A.A. Ambroziak, K. Pamuła-Wróbel, R. Zenc (red.), Pomoc publiczna dla przed‑ siębiorców. Wybrane zagadnienia. Perspektywa podmiotu udzielającego pomocy i beneficjenta w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer, 122–123.

Podsiadło, P. (2011). Wyłączenia grupowe jako przykład regulacji dopuszczającej pomoc publiczną w UE. Zeszyty Naukowe – Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 11, 253–279.

Walczak T. (2018). Rola Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w systemie ochrony konkurencji i konsumentów. Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM, 8, 285–299.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 października 2008 r., II GSK 391/08, System Informacji Prawnej Legalis, https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mrswglrrgy2tgmbwg42de &refSource=ols-citation&ols=II%20GSK%20391/08 (2025, 5 stycznia).

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 marca 2015 r., II FSK 521/13, System Informacji Prawnej Legalis, https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mrswglrtgm3dgmzrgq4t m&refSource=ols-citation&ols=II%20FSK%20521/13 (2025, 5 stycznia).

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 27 czerwca 2018 r., I SA/Op 140/18, https:// orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/4F9F3351F2 (2025, 1 marca).

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 21 września 2023 r., I SA/Kr 340/23, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/B22175CD13 (2025, 1 marca).

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 29 października 2019 r., I SA/Go 544/19, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/D73E3D9407 (2025, 1 marca).

Traktat Lizboński z 13 grudnia 2007 r., zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską podpisany w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r. (Dz.Urz. UE z 17.12.2007 C 306: 1–229).

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE z 7.6.2016, C 202).

Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządze‑ nia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz.Urz. UE z 30.4.2004 L 140: 1–134).

Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.Urz. UE z 26.6.2014, L 187: 1–78).

Rozporządzenie Rady (UE) Nr 2015/1589 z dnia 13 lipca 2015 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE z 24.9.2015 L 248: 9–29).

Dyrektywa Komisji 2006/111/WE z 16 listopada 2006 r. w sprawie przejrzystości stosunków finansowych między państwami członkowskimi a przedsiębiorstwami publicznymi, a także w sprawie przejrzystoś‑ ci finansowej wewnątrz określonych przedsiębiorstw (Dz.Urz. UE z 17.11.2006 L 318: 17–25).

Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 702 z późn. zm.).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie sprawozdań o udzielonej pomocy pub‑ licznej, informacji o nieudzieleniu takiej pomocy oraz sprawozdań o zaległościach przedsiębiorców we wpłatach świadczeń należnych na rzecz sektora finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 161).

Rozporządzenie Rady Ministrów z 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 40).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 stycznia 2017 r. w sprawie sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołówstwie oraz informacji o nieudzieleniu takiej pomocy (Dz.U. z 2017 r. poz. 120 ze zm.).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie sposobu udzielania dostępu do aplik‑ acji SHRIMP (Dz.U. z 2019 r. poz. 2520).

State Aid Scoreboard (2024, 28 grudnia). Pozyskano z: https://competition-policy.ec.europa.eu/state-

-aid/publications_en.

System Rejestracji Pomocy Publicznej (2025, 4 stycznia). Pozyskano z: https://srpp.minrol.gov.pl.

Pomoc publiczna w rolnictwie (2025, 5 stycznia). Pozyskano z: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ pomoc-publiczna-w-rolnictwie.

Raporty o pomocy publicznej (2025, 5 stycznia). Pozyskano z: https://uokik.gov.pl/bip/raporty-pomoc-

-publiczna.

Pomoc publiczna w rolnictwie (2025, 5 stycznia). Pozyskano z: www.gov.pl/web/rolnictwo/pomoc-

-publiczna-w-rolnictwie.

System Udostępniania Danych o Pomocy Publicznej (2025, 5 stycznia). Pozyskano z: https://sudop.uo- kik.gov.pl/home.

Margie – oprogramowanie dla administracji (2023; 2025, 12 stycznia). System rejestracji pomocy pub- licznej SRPP. Instrukcja użytkownika. Pozyskano z: https://srpp.minrol.gov.pl/docs/srpp.pdf.

Pobrania

Opublikowane

2025-06-29

Jak cytować

Nodżak, A. (2025). Rola i znaczenie monitorowania pomocy publicznej w sprawach dotyczących udzielania pomocy publicznej. Przedsiębiorczość - Edukacja, 21(1), 59–73. https://doi.org/10.24917/20833296.211.5