Procesowe i kryminalistyczne zasady przeprowadzania oględzin w postępowaniu w sprawach o wykroczenia jako warunek przestrzegania zasady pewności prawa w obrocie gospodarczym

Autor

  • Kazimiera Juszka Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.211.2

Słowa kluczowe:

odpowiednie stosowanie kodeksu postepowania karnego, oględziny, orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych;, postępowanie w sprawach o wykroczenia, taktyka kryminalistyczna, zasada pewności prawa w obrocie gospodarczym; zasady oględzin, zasady protokołu oględzin

Abstrakt

Przedmiotem artykułu są procesowe i taktyczne zasady przeprowadzania oględzin w postę- powaniu w sprawach o wykroczenia. Celem artykułu jest prezentacja procesowych i kryminalistycznych zasad przeprowadzania oględzin w postępowaniu w sprawach o wykroczenia jako warunku przestrze- gania zasady pewności prawa w obrocie gospodarczym. W artykule zastosowano metodę dogmatycz- ną. Problemem badawczym jest prezentacja wpływu przestrzegania procesowych i taktycznych zasad przeprowadzania oględzin w postępowaniu w sprawach o wykroczenia na realizację zasady pewności prawa w obrocie gospodarczym. Przechodząc do wniosków po wynikach analizy przedmiotowych zasad przeprowadzania oględzin, należy podkreślić, że realizacja tytułowej zasady pewności prawa w obrocie gospodarczym stanowi podstawę zaufania prowadzących działalność gospodarczą do organów ścigania, a w konsekwencji organów wymiaru sprawiedliwości w ważnym zakresie prowadzenia postępowania w spra- wie o wykroczenie. Rekomendacje obejmują zwrócenie szczególnej uwagi na konsekwentne przeprowadzanie tytułowych oględzin zgodnie z zasadami ich przeprowadzania pod względem procesowym i zaleceń tak- tyki kryminalistycznej z nieustannym podnoszeniem jakości ich wykonywania. Praca stanowi naukowy wkład w rozwój tytułowej problematyki polegający na powiązaniu zasady pewności prawa w obrocie gospodarczym z zasadami przeprowadzania oględzin także w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Zakres artykułu obejmuje następujące zasady przeprowadzania oględzin: zasadę obiektywizmu, zasadę szybkości działania, zasadę dokładności, zasadę indywidualności, zasadę instrumentalizacji działań, zasa- dę planowości działań, zasadę zachowania wartości dowodowej śladów i przeciwdziałania kontaminacji (zanieczyszczeniu śladów), zasadę planowości, zasadę prawidłowego zabezpieczenia miejsca oględzin, taktyczną zasadę przyjmującą, że jako pierwsze należy ujawnić, a następnie utrwalić ślady najmniej trwałe i powierzchniowe, np. ślady osmologiczne (są to ślady, które się jedynie zabezpiecza) i cieplne przed śladami linii papilarnych, a te z kolei np. przed śladami mechanoskopijnymi, zasadę aktywności, zasadę jednoosobowego kierownictwa powiązaną z zasadą koordynacji działań, zasadę wszechstronności badań i poszukiwań, zasadę ekonomiki działania, zasadę tajności, zasadę pisemności oraz zasady sporządzania protokołu oględzin. Omawiana tematyka uwzględnia poglądy doktryny i orzecznictwa.

Biogram autora

Kazimiera Juszka - Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Kazimiera Juszka, dr hab. nauk prawnych, prof. uczelni, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Prawa, Ekonomii i Administracji. Jej zainteresowa- nia naukowe obejmują kryminalistykę, taktykę kryminalistyczną, wersję kryminalistyczną, ochronę osób i mienia, ekspertyzę pisma.

Bibliografia

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 37 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 977 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 236 z późn. zm.). Biederman-Zaręba, A. (2013). Oględziny – Wprowadzenie. W: D. Wilk (red.), Kryminalistyka.

Przewodnik. Toruń: TNOiK Dom Organizatora, 106–108.

Dąbkiewicz, K. (2017). Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Gensikowski, P. (2017). Postępowanie w sprawach o wykroczenia. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck. Girdwoyń, P. (2001). Wersje kryminalistyczne. O wykrywaniu przestępstw. Warszawa: Wydawnictwa

Prawnicze.

Goc, M. (2020). Oględziny. W: E. Gruza, M. Goc, J. Moszczyński. Kryminalistyka, czyli o współczesnych metodach dowodzenia przestępstw. Warszawa: Wolters Kluwer, 257–304.

Grzegorczyk, T. (2012; 2025, 2 stycznia). Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer. Pozyskano z: https://sip.lex.pl/#/commentary/587283525/132098/ grzegorczyk-tomasz-kodeks-postepowania-w-sprawach-o-wykroczenia-komentarz-wyd-

-v?cm=URELATIONS.

Hanausek, T. (1994). Zarys taktyki kryminalistycznej. Warszawa: ABC. Hanausek, T. (2009). Kryminalistyka. Zarys wykładu. Warszawa: Wolters Kluwer. Hołyst, B. (2018). Kryminalistyka. Warszawa: Wolters Kluwer.

Juszka, K. (1997). Wersja kryminalistyczna. Kraków: Zakamycze.

Juszka, K. (2001). Wersja nieprawdopodobna. W: J. Błachut, M. Szewczyk, J. Wójcikiewicz (red.), Nauka wobec przestępczości. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Hanauska. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, 87–90.

Juszka, K. (2004). Wpływ budowy wersji kryminalistycznej na wykrywanie sprawców przestępstw. W: J. Wójcikiewicz (red.), Rozprawy z Jałowcowej Góry. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, 143–148.

Juszka, K. (2005). Wersja kryminalistyczna w ściganiu przestępczości ubezpieczeniowej. W: J. Wójcikiewicz (red.), Przestępczość ubezpieczeniowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, 155–173.

Juszka, K. (2007). Jakość czynności kryminalistycznych. Lublin: Oficyna Wydawnicza VERBA. Juszka, K. (2009). Zasady dokumentacji oględzin. Przegląd Policyjny, 19(4), 47–56.

Juszka, K. (2013). Skanowanie 3D w realizacji zasad efektywnego przeprowadzania oględzin w sprawach zabójstw. W: E. Gruza (red.), Oblicza współczesnej kryminalistyki. Księga jubileuszowa Profesora Huberta Kołeckiego. Warszawa: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 117–122.

Juszka, K. (2013a). Analiza wpływu oględzin kryminalistycznych na wykrywalność sprawców zabójstw.

Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Juszka, K. (2013b). Wersja kryminalistyczna. W: D. Wilk (red.), Kryminalistyka. Przewodnik. Toruń: TNOiK Dom Organizatora, 56–63.

Juszka, K. (2022). Kryminalistyczne aspekty wykrywania sprawców przestępstw gospodarczych. Studia Prawnoustrojowe, 58, 181–191.

Juszka, K., Juszka, K. (2015). Oględziny w wykrywaniu sprawców zabójstw w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Przegląd Policyjny, 25(2), 77–83.

Juszka, K., Juszka, K. (2021). Czas budowy wersji kryminalistycznej w postępowaniach w sprawach przestępstw przeciwko dokumentom. W: D. Zienkiewicz (red.), Wokół kryminalistyki. Nauka i praktyka. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Widle. Toruń: TNOiK Dom Organizatora, 205–212.

Kasprzak, J., Młodziejowski, B., Kasprzak, W. (2015). Kryminalistyka. Zarys systemu. Warszawa: Difin. Kędzierska, G., Betlejewski M. (2007). Oględziny. W: W. Kędzierski (red.), Technika kryminalistyczna,

t. 1. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, 102.

Kiełtyka, A. (2022). Komentarz do art. 43 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. W: M. Rogalski (red.), Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer, 330–334.

Kotowski, W. (2003; 2025, 2 stycznia). Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, Komentarz.

Pozyskano z: https://sip.lex.pl/#/commentary/587280353/77793/kotowski-wojciech-kodeks-

-postepowania-w-sprawach-o-wykroczenia-komentarz?cm=URELATIONS.

Lewiński, J. (2011). Kodeks postępowania karnego w sprawach o wykroczenia, Komentarz. Warszawa: LexisNexis.

Marek, A., Marek-Ossowska, A. (2023). Prawo wykroczeń (materialne i procesowe). Warszawa: C.H. Beck. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii (2018; 2025, 2 stycznia). „Konstytucja Biznesu” i inne zmiany prawne dla firm. Pozyskano z: https://www.gov.pl/attachment/3ac43e0c-f27b-481c-a973-

ed93150473.

Skowron, A. (2010). Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Waltoś, S., Hofmański, P. (2023). Proces karny. Zarys systemu. Warszawa: Wolters Kluwer.

Widacki J. (2018). Wersja śledcza. W: J. Widacki (red.), Kryminalistyka. Warszawa: C.H. Beck, 62–68. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 maja 2008 r., II AKa 13/08, LEX nr 447031.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 kwietnia 2009 r., II Aka 69/09, LEX nr 534004. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 5 stycznia 2018 r., II Aka 26/17, LEX nr 2661793.

Pobrania

Opublikowane

2025-06-29

Jak cytować

Juszka, K. (2025). Procesowe i kryminalistyczne zasady przeprowadzania oględzin w postępowaniu w sprawach o wykroczenia jako warunek przestrzegania zasady pewności prawa w obrocie gospodarczym. Przedsiębiorczość - Edukacja, 21(1), 23–32. https://doi.org/10.24917/20833296.211.2